Nietolerancje pokarmowe – gluten zabójca jelit

O glutenie zrobiło się bardzo głośno, a napis „gluten free” jest obecnie przepisem na sukces w branży spożywczej. Nietolerancja glutenu stała się modna ale badania naukowe donoszą, że   problem jest znacznie poważniejszy i może być związany ze współczesną technologią produkcji pieczywa. Czym jest nietolerancja glutenu i kogo dotyczy? Czy należy unikać glutenu za wszelką cenę? Co dzieje się z jelitami osoby cierpiącej na nietolerancję tego białka?

Problemy związane z glutenem.

Osoby żle znoszące gluten mogą mieć celiakię lub nietolerancję na gluten. Obydwa schorzenia jakkolwiek podobne do siebie objawiają się różnymi patomechanizmami, stosuje sie tu także odmienne badania. Zarówno w jednym jak I drugim przypadku zaleca się mniej lub bardziej rygorystyczne unikanie produktów zawierających gluten a w szczególności gluten pszenny.

Celiakia, chociaż najdotkliwiej odczuwana jest w jelitach, jest chorobą ogólnoustrojową. Jej przyczyny są złożone i obejmują zarówno podłoże genetyczne, jak i immunologiczne (nieprawidłowe funkcjonowanie układu obronnego organizmu) oraz środowiskowe. Liczba osób chorych na celiakię powiększyła się czterokrotnie w ciągu ostatnich 20 lat. Poza tym ciągle wzrasta liczba osób, które skarżą się na dolegliwości jelitowe po spożyciu glutenu (IBS-zespół jelita drażliwego, IBD-stany zapalne jelit).

Gluten to białko występujące w zbożach oraz obecne w wielu produktach przetworzonych. Odpowiada za pulchność i puszystość pieczywa oraz procesy zachodzące podczas jego wypiekania. Najwięcej ma go pszenica dlatego jest ona najczęściej wykorzystywanym zbożem w całym przemyśle spożywczy.  Z czasem zaczęto genetycznie modyfikować pszenicę aby ta zawierała jak najwięcej glutenu, zwiększając tym samym swoją rynkową wartość.

Należy pamiętać ,że alergia pokarmowa (celiakia w przypadku glutenu) nie jest tym samym co nietolerancja na gluten, choć choć symptomy obydwu są do siebie bardzo podobne, przy nietolerancji mogą byc mniej oczywiste I wyraźne.Sa także różne stopnie zarówno celiakii jak I nietolerancji na gluten. Problem może być niewielki ale też bardzo poważny I w jednym I w drugim przypadku.

W przypadku badania celiakii konieczne są testy kliniczne, w których identyfikujemy markery genetyczne celiakii I przeciwciała przeciw glutaminazie. Przy nietolerancji na gluten wykonywane są testy Elissa (Food Detective).

Przy celiakii gluten niestrawiony przez kwas solny i enzymy trawienne w organizmie przenika do ścian jelita cienkiego. Tam przekształca się do substancji, która wywołuje odpowiedź immunologiczną organizmu, co objawia się stanem zapalnym jelit ale także inne zaburzenia z grupy chorób autoimmunologicznych. Przewlekłe zapalenie prowadzi do upośledzenia i zaniku kosmków jelitowych, które są odpowiedzialne za przenikanie substancji odżywczych z pokarmu do układu krążenia, a za jego pośrednictwem dalej do każdej żywej komórki ciała.

W praktyce oznacza to, że jemy, ale nie przyswajamy. Ciało jest, mówiąc obrazowo, głodne i nie może zostać nakarmione. Ma to wpływ na cały organizm, który bez substancji odżywczych słabnie i niszczeje. Powstaje także szereg zaburzeń o podłożu autoagresji ,które mogą być nawet jeszcze bardziej uciążliwe i niszczące. W skrajnych przypadkach celiakia może być śmiertelna, często natomiast wywołuje szereg wyniszczających chorób typu anemia, depresja, osteoporoza i wiele innych.  Przy nietolerancji nie występują natomiast markery zapalne ani widoczne uszkodzenia jelit.

Nietolerancja na gluten I celiakia mogą rozwinąć się stopniowo lub zaatakować niespodziewanie i ostro. Objawów jest wiele i są niejednoznaczne, dlatego potrzebne jest właściwe zdiagnozowanie.

Niestety, obydwa schorzenia często dają objawy, które trudno połączyć z układem pokarmowym: objawy skórne, bóle głowy, padaczka, depresja, bladość, osłabienie, zaburzenia krzepnięcia krwi…  są bardzo różnorodne.

Objawy nietolerancji na gluten:

• problemy skórne -trądzik, swędzenie ciała, wybroczyny skórne, egzemy
• zaparcia, biegunki, wzdęcia, gazy
• bóle ciała
• astma
• reumatoidalne zapalenie stawów
• bóle głowy, migreny
• dolegliwości żołądkowo-jelitowe
• wymioty, biegunki, bóle brzucha, kolki
• otyłość
• zaburzenia snu
• przewlekłe zmęczenie, senność
• niepłodność, poronienia
• przedwczesna menopauza

Jedną znaj-skuteczniejszych metod wykrywania nietolerancji pokarmowych, w tym nietolerancji na gluten jest wykonanie testu FOOD DETECTIVE, który można wykonać w niektórych gabinetach medycyny naturalnej  np.  w Centrum Terapii Naturalnych Lalimed w lublinie.